Wpływ metod aktywizujących na wzrost umiejętności

rozdział badawczy pracy magisterskiej

Podstawą do powstawania umiejętności jest zdobyta wiedza, gdyż jest to „sprawność w posługiwaniu się odpowiednimi wiadomościami przy wykonywaniu określonych zadań.”[1]

         W rozdziale tym postaram się udowodnić słuszność drugiej hipotezy szczegółowej, która brzmi: Przypuszczam, że metody aktywizujące przyczyniają się do wzrostu umiejętności dzieci, gdyż są bardziej zróżnicowane sposoby zastosowania ich w różnych sytuacjach.

Wyniki pomiaru początkowego

Test pomiaru wstępnego zawierał kolejne cztery zadania, które były

sprawdzianem poziomu umiejętności zastosowania wiadomości w sytuacjach typowych grupy E i K. Wyniki tego pomiaru zamieszczam w tabeli 8.

Tabela 8. Wyniki pomiaru początkowego grupy E i K

Grupa	Liczba dzieci	Maksymalna liczba punktów	Uzyskana liczb punktów	% osiągnięć
E	20	300	238	79,3
K	20	300	235	78,3
Różnica	-	-	3	1

Źródło: obliczenia własne

Z podanej tabeli wynika, że grupy E i K posiadają zbliżony poziom umiejętności, grupa E przewyższa tylko 1 % osiągnięć grupę K. dla lepszego zobrazowania wyniki te przedstawiam na wykresie.

Wykres 6. Wyniki pomiaru początkowego grupy E i K.

Poniżej przedstawiam wyniki pomiaru początkowego grupy E i K za poszczególne zadania

Tabela 9. Wyniki pomiaru początkowego grupy E i K za poszczególne zadania

Numer zadania	Maksymalna liczba punktów		Uzyskana liczba punktów		% osiągnięć		Różnica w %
	E	K	E	K	E	K
5	120óżnica w %tów poszczególne zadania początkowego bliżony poziom umiejetności,	120	95	97	79,2	80,8	1,6
6	60	60	39	34	65	56,6	8,4
7	60	60	48	49	80	81,6	1,6
8	60	60	56	55	93,3	91,6	1,7

Źródło: obliczenia własne

Wyniki te przedstawia wykres.

Wykres 7. Wyniki pomiaru początkowego grupy E i K za poszczególne zadania

Z tabeli 9 i wykresy 7 wynika, że w zadaniach 5 i 7 grupa K minimalnie przewyższa poziomem umiejętności grupę K. Natomiast w zadaniu 6 i 8 sytuacja jest odwrotna. Można więc powiedzieć, że obydwie grupy prezentowały zbliżony poziom stosowania wiadomości z sytuacjach typowych przed wprowadzeniem czynnika eksperymentalnego.

W zadaniu piątym dzieci miały pokolorować produkty, które powinniśmy jeść, aby być zdrowym. Różnica w poziomie tej umiejętności wynosiła 1,6 % na korzyść grupy K.

W szóstym zadaniu dzieci rozwiązywał zagadki. Grupa E wykazał się dość wysokim poziomem tej umiejętności, ponieważ przewyższyła grupę K o 8,4 %.

Zadanie siódme dotyczyło umiejętności wyszukiwania różnic na obrazkach i dorysowania brakujących trzech elementów. Elementów tym zadaniu różnica była niewielka i wynosiła 1,6 % na korzyść grupy K.

Zadanie ósme polegało na wykazaniu się znajomością i umiejętnością zastosowania określonego położenia przedmiotów w przestrzeni. Grupa E okazała się nieco lepsza, ponieważ różnica wynosiła rzędu 1,7 % na jej korzyść.

Na podstawie przedstawionych powyżej danych można stwierdzić, że ta część testu wykazała, iż obydwie grupy są zbliżone w uzyskanych wynikach z zakresu umiejętności.

             Wyniki pomiaru końcowego grupy E i K w kategorii umiejętności

 Po skończonym eksperymencie wykonałam pomiar końcowy za pomocą testu. Celem tego pomiaru było ustalenie czy w wyniku wprowadzenia czynnika eksperymentalnego grupa E osiągnie wyższe wyniki w poziomie umiejętności od grupy K. Test pomiaru końcowego miał być potwierdzeniem hipotezy szczegółowej.

Wyniki pomiaru końcowego zamieszczam w tabeli.

Tabela 10. Wyniki pomiaru końcowego grupy E i K

Grupa	Liczba dzieci	Maksymalna liczba punktów	Uzyskana liczb punktów	% osiągnięć
E	20	200	187	93,5
K	20	200	170	85
Różnica	-	-	17	8,5

Źródło: obliczenia własne

Wyniki zamieszczone w tabeli świadczą o wyrównaniu różnicy wynoszącej 1 % przez grupę K w pomiarze początkowym, oraz wskazują, że grupa E w pomiarze końcowym uzyskała lepsze wyniki w kategorii umiejętności i przewyższyła osiągnięcia grupy K o 8,5 %.

Dane te przedstawiam też na wykresie.

Wykres 8. Wyniki pomiaru końcowego grup E i K

Wyniki testu za poszczególne zadania obydwu grup na poziomie umiejętności typowych prezentuję w tabeli 11.

Tabela 11. Wyniki pomiaru końcowego grupy E i K za poszczególne zadania

Numer zadania	Maksymalna liczba punktów		Uzyskana liczba punktów		% osiągnięć		Różnica w %
	E	K	E	K	E	K
5	60	60	54	50	90	83,3	6,7
6	20	20	18	15	90	75	15
7	60	60	59	53	98,3	88,3	10
8	60	60	56	52	93,3	86,6	6,7

Źródło: obliczenia własne

Dla lepszego zobrazowania osiągniętych wyników przedstawiam je na wykresie.

Wykres 9. Wyniki pomiaru końcowego grupy E i K za poszczególne zadania

Analizując wykres 9 łatwo można zauważyć, że grupa E przewyższyła grupę K w poziomie umiejętności w każdym zadaniu. Znacząca różnica wystąpiła w zadaniu 6 i wyniosła 15 %. Zadanie dzieci było odgadnięcie zagadki i przedstawienie jej za pomocą rysunku. Zadania tego typu były prowadzone przy różnych okazjach edukacyjnych np. podczas zajęć plastycznych, muzycznych, muzycznych poznawania środowiska przyrodniczego czy ruchowych. Częste stosowanie takiej formy prowadzi do uaktywnienia myślenia i prób uogólniania.

         Zadanie piąte dotyczyło rozumienia umowności znaku i zastępowania konkretu symbolem graficznym. Zadanie to miało na celu sprawdzenie umiejętności odszyfrowania konkretnej nazwy owocu na podstawie symbolicznego oznaczenia (owoce były ukryte pod kształtami figur geometrycznych). W schemacie tego zadania zawarte jest kodowanie i dekodowanie, co stanowi ważny wskaźnik gotowości do czytania. Różnica w poziomie opanowania tej umiejętności wynosiła 6,7 % na korzyść grupy E. do uzyskania takiego poziomu tej umiejętności przyczyniła się duża ilość różnorodnych ćwiczeń i zabaw z puzzlami, odszukiwanie ukrytych przedmiotów na obrazkach, składanie obrazków z kilku części, zabaw w pisanie zaszyfrowanych listów. G. Kapica mówi, że „różnorodne czynności sensomotoryczne takie, jak układanie obrazków, kartoników alfabetu ruchomego, wodzenie po liniach, rysowanie, uzupełnianie itp. wspierają i dynamizują proces myślowy dziecka.”[2]

Ze względu na czynnościowy charakter rozrywek umysłowych wpływają one na  „wzrost aktywności spostrzeżeniowej oraz świadomą obserwację graficznego i słownego materiału zawartego w zagadkach.”[3]

W zadaniu siódmym dzieci miały się wykazać umiejętnością określania położenia przedmiotów w przestrzeni oraz posługiwania się określeniami: z prawej strony, z lewej strony, nad. Zadanie to sprawiło dość dużą trudność dla dzieci z grupy K, ponieważ grupa E przewyższyła je w poziomie tej umiejętności o 10 %. Dzieciom z grupy E pomogło uzyskanie takiego wyniku stosowanie dużej ilości ćwiczeń w czasie zabaw ruchowych, wycieczek, spacerów.

     Zadanie ósme polegało na sprawdzeniu stopnia umiejętności zastosowania znaków matematycznych: >; <; =. Dzieci porównywały ilość figur geometrycznych wklejając w okienka odpowiednią liczbę a następnie znak. Zadanie to było dla dzieci interesujące, ponieważ znaki matematyczne są nowością w grupie sześciolatków. Dużo więc zależało od stopnia zrozumienia i przyswojenia tej umiejętności. Grupa E uzyskała w tym zadaniu wynik lepszy o 6,7 %. Dzieci z grupy E miały dużo okazji do zabaw w parach, zabaw z kostkami domina, w których uczyły się stosowania tych znaków.

  Na podstawie przeprowadzonych badań empirycznych empirycznych analizy ich wyników można zatem przyjąć, że dzieci z grupy E pod wpływem stosowania metod aktywizujących osiągnęły wyższy poziom umiejętności, niż dzieci z grupy K.

---

[1] W. Okoń, Nowy słownik pedagogiczny, Warszawa 1996, s. 301.

[2] G. Kapica, Rozrywki umysłowe w nauczaniu początkowym, Warszawa 1990, s. 50.

[3] Tamże, s. 166.