Przegląd metod i form pracy opiekuńczo-wychowawcze w badanej placówce

Metodę sprawowania opieki można określić jako powtarzalny sposób wykonania zespołu czynności przeważnie potrzeb z użyciem niezbędnych środków dla zaspokajania potrzeb podopiecznych i urzeczywistnienia wartości opieki.

         Klasy metod przedstawione niżej mają zastosowanie w procesie opieki, zależnie od stopnia samodzielności podopiecznych. Mają one charakter zobiektywizowany, uniwersalny i obligatoryjny, z drugiej zaś strony – w zastosowaniu – każda z tych klas metod musi być ciągle sprowadzana do poziomu metod jednostkowych, konkretnych przez opiekuna-wychowawcę. Jeśli te zabiegi będą przez niego dokonywane z zaangażowaniem, namysłem, własną inwencją twórczą, to tyle tracą na obiektywiźmie i obligatoryjności i stają się jego własnymi metodami. Na tym też polega głównie podmiotowe znaczenie metod i ich efektywności.

         Do metod opiekuńczo-wychowawczych w badanej placówce należy:

1)    Wyjaśnienie i instruowanie podopiecznych jak pozyskać i wykorzystać przedmioty potrzeb, jak unikać w związku z tym zagrożeń, jak pokonywać trudności.

2)    Inicjowanie i realizowanie różnych form aktywności partnerskiej w relacjach opiekunowie – podopieczni, dorośli – dzieci, starsi – młodsi – zastosowanie wzrastające wraz z rozwojem samodzielności, umiejętności i sprawności podopiecznych.

3)    Wdrażanie podopiecznym do wielorakich form indywidualnej i zespołowej samoobsługi, z pozyskiwaniem przedmiotów potrzeb włącznie, na miarę ich potencjalnych możliwości w tym zakresie.

4)    Umożliwienie podopiecznym korzystanie z różnych form opieki specjalistycznej, wymagających i wzbogacających opiekę całkowitą, takich jak domy kultury, przedszkola itp. – niezbędne we współczesnym świecie w dziedzinach opieki i wychowania.

5)     Zaspokojenie potrzeb poprzez bezpośrednie pielęgnacyjne czynności opiekuna w ścisłym powiązaniu emocjonalnym między nimi – mające zastosowanie przede wszystkim w opiece nad dziećmi najmłodszymi.

6)    Tworzenie i utrwalenie aktywnych warunków materialno-organizacyjnych i psychicznych, służących zaspokajaniu potrzeb podopiecznych – zastosowanie niezależnie od poziomu rozwoju i wieku podopiecznych.

7)    Umożliwienie wychowankom i wspomaganie ich w tym, aby w pewnym okresie i sprzyjających sytuacja organizowali całkowicie samodzielnie sobie życie i zdani byli tylko na własne siły w skali określonej grupy lub całego układu opiekuńczego.

8)    Przekształcenie czynności opiekuńczych w czynności pomocne, będące specyficznym sposobem postępowania w całokształcie opieki.

Wyżej wymienione metody ukazują w jakich całościowych układach opieki i jakimi sposobami można i należy realizować przyjęte cele i zadania.

         Natomiast wyodrębnione formy opieki – zupełne, podstawowe i elementarne, należy traktować jako "nie do odrzucenia" byty realne lub potencjalne, wymagające jednak ciągłego dostosowania ich do potrzeb dzieci i wymagań opiekuńczo-wychowawczych. Zasadnicze i rozstrzygające znaczenie ma odpowiednie kształtowanie według tych kryteriów form podstawowych, którymi są grupy wychowanków i ich obrębie form elementarnych takich jak: zróżnicowanie wiekiem, rodzeństwa będące razem. Podzespoły stałej opieki starszych wychowanków nad młodszymi.

         Doskonalenie tych form powinno polegać przede wszystkim na:

·        kształtowaniu rozwojowo-koedukacyjnej struktury grup wychowanków (dzieci w różnym wieku, od lat najmłodszych do usamodzielnienia, obojga płci),

·        dostosowani do tej formy odpowiedniej struktury zespołu wychowawców, tak żeby zapewnić ciągłą opiekę dzieciom,

·        sprecyzowanie i realizowanie na godziwym poziomie treści i funkcji specyficznych dla domu dziecka (readaptacja, kompensacja, resocjalizacja).

 

Tabela Nr 6

Formy aktywizacji.

Formy aktywizacji	Liczba badanych	%
- spacery	7	23,3
- Wycieczki	6	20,0
- Zajęcia rytmiki	5	16,7
- Oglądanie telewizji	2	6,7
- Udział w zajęciach języka angielskiego metodą zabawowo-ruchową	4	13,3
- Udział w zajęciach uwzględniających elementy metodyki zuchowej	6	20,0
Razem	30	100,0

 

            W powyższym badaniu nie zostali ujęci wychowankowie w wieku od 0 do 2 lat. Z powyższych danych wynika, że najczęstszymi formami aktywizacji w placówce są spacery (23,3%) oraz wycieczki (20,0%). Dużym zainteresowaniem cieszą się również zajęcia uwzględniające elementy metodyki zuchowej (20,0%), a także zajęcia rytmiki (16,7%). Pocieszającym faktem jest małe zainteresowanie oglądaniem telewizji (6,7%).