Wyniki pomiaru końcowego grupy E i K

część badawcza pracy magisterskiej z poprzedniego miesiąca

Ostatnia hipoteza, jaką przyjęłam w niniejszej pracy brzmiała: Przypuszczam, że metody aktywizujące przyczyniają się do wzrostu operatywności wiedzy dzieci, gdyż mają zastosowanie w sytuacjach trudnych.

Pragnąc potwierdzić prawdziwość owej hipotezy przystąpiłam do analizy zadań testowych na poziomie operatywności.

Wyniki pomiaru końcowego w zakresie operatywności wiedzy w grupie E i K przedstawiam w tabeli.

Tabela 17. Wyniki pomiaru końcowego grupy E i K.

Grupa	Liczba dzieci	Maksymalna liczba punktów	Uzyskana liczba punktów	% osiągnięć
E	20	260	229	88,07
K	20	260	178	68,84
Różnica	-	-	51	19,23

Źródło: obliczenia własne.

Wykres 14. Wyniki pomiaru końcowego grupy E i K.

Analizując tabelę i wykres można zauważyć, że różnica w procentowych wynikach jest wysoka i wynosi 19.23% na korzyść grupy E.

W poniższej tabeli przedstawiam jak wyglądała ona w rozwiązywaniu zadań testowych sprawdzających operatywność wiedzy.

Tabela 18. Wyniki pomiaru końcowego grupy E i K za poszczególne zadania.

Numer zadania	Maksymalna liczba punktów		Uzyskana liczba punktów		% osiągnięć		Różnica
	E	K	E	K	E	K
9	60	60	52	37	86,6	61,6	25
10	60	60	53	41	88,3	68,3	20
11	80	80	72	56	90	70	20
12	60	60	52	44	86,6	73,3	13,3

Źródło: obliczenia własne

Na podstawie przeprowadzonej analizy można przyjąć, że grupa E ma znaczącą przewagę nad grupą K we wszystkich zadaniach na operatywność wiedzy. Różnice te przedstawia wykres.

Wykres 15. Wyniki pomiaru końcowego grupy E i K za poszczególne zadania.

Do osiągnięcia przez dzieci z grupy E tak znaczącej różnicy w poziomie operatywności wiedzy przyczyniło się rozwiązywanie i sprawdzanie określonych problemów w toku własnej działalności. Zachęcanie dzieci do podejmowania samodzielnych prób rozwiązań problemów wynikających z codziennych okazji edukacyjnych, zabaw, gier, spontanicznych wypowiedzi czy inscenizacji przyczyniło się do zdobywania i utrwalania wiedzy, a to spowodowało, że stała się ona operatywna.

  Zadanie dziewiąte polegało na odszukaniu wyrazów, które ukryły się pod liczbami. Było ono dość trudne, ponieważ wymagało od dziecka szczegółowej analizy treści zadania, umiejętności manipulowania oraz znajomości liter i liczb. Przygotowaniem do tego rodzaju zadań było stwarzanie sytuacji do aktywizowania myślenia poprzez doskonalenie spostrzegania i odszukiwania właściwej odpowiedzi. Dzieci z grupy K miały trudności z tym zadaniem, o czy świadczy uzyskanie największej różnicy w wynikach (grupa E – 86,6%, a grupa K – 61,6). Troje dzieci z grupy K w ogóle nie przystąpiło do tego zadania, czego przyczyną mogło być prowadzenie zbyt małej liczby ćwiczeń przygotowujących do rozwiązywania sytuacji problemowych.

  W zadaniu dziesiątym należało rozwiązać rebusy. Zadanie to miało podobny stopień trudności do poprzedniego. W zadaniu tym dziecko powinno wykazać się umiejętnością odtworzenia znanych faktów z nową sytuacja i problemem do rozstrzygnięcia. Różnica w poziomie wykonania tego zadania wyniosła 20 % na korzyść grupy E.

  Zadanie jedenaste polegało na rozwiązaniu krzyżówki. Należało umieścić nazwy obrazków we właściwe miejsca w krzyżówce, dopasowując je do wpisanych tam pojedynczych liter i odczytać hasło. Również w tym zadaniu grupa E uzyskała wynik 20 % lepszy od grupy K. Do osiągnięcia takiego wyniku przyczyniło się rozwiązywanie dużej liczby krzyżówek podobnego typu.

  Najmniejszą różnicę w wynikach można zaobserwować w zadaniu dwunastym, gdzie dzieci miały ułożyć treść do obrazka i rozwiązać zadanie. Celem tego zadania było symulowanie rozwiązania na owocach. Podczas rozwiązywania tego zadania dało się zaobserwować, że dzieci na zasadzie analogii same układały podobne zadania, a pomimo to dwoje dzieci z grupy K nie przystąpiło do rozwiązania zadania.

  Dokonując podsumowania uzyskanych wyników w obydwu grupach za zadania dotyczące rozwiązywania problemów można powiedzieć, że grupa E uzyskała lepsze wyniki i to w zakresie każdego zadania. W prawidłowym rozwoju dziecka ważną rolę pełnią wszelkie działania nastawione na stymulowanie rozwoju i przygotowanie do nauki szkolnej. Działania te powinny opierać się przede wszystkim na zabawie i rozwiązywaniu problemów, ponieważ wywołują pozytywne nastawienie do poznawanych treści, zaangażowanie i motywację. Zdobywana w ten sposób wiedza jest użyteczna w życiu codziennym i pozwala na rozwiązywanie napotkanych problemów. Wyniki eksperymentu potwierdzają, że przyjętą hipotezę szczegółową, że metody aktywizujące mają wpływ na operatywność wiedzy.

  Według J. P. Guilforda „oryginalność pomysłów wzrasta z upływem czasu; pomysły późniejsze są bardziej oryginalne niż wcześniejsze. Pomysły końcowe są wartościowe i ciekawsze niż początkowe.

W związku z tym nie należy zbyt wcześnie przerywać procesu wytwarzania pomysłów zadawalając się pierwszymi, często nieudanymi. Zbyt wczesne przerywanie pracy myślowej uniemożliwia ujawnianie uzdolnień twórczych.”[1]

  Dokonując podsumowania wyników zadań w zakresie operatywności wiedzy sformułowałam następujące wnioski:

1.     Dzieci potrafią dostrzec problem wówczas, gdy zostaną stworzone takie sytuacje, w których znajdą się elementy niezgodne z ich dotychczasową wiedzą. Prowadzi to do zdumienia, zaciekawienia oraz wystąpienia stanu niepokoju.

2.     Aby stworzyć sytuację problemową trzeba dziecko postawić wobec praktycznego zadania, którego wykonanie wymaga odkrycia przewidzianych do opanowania nowych wiadomości lub działań.

3.     Podczas weryfikowania hipotez dziecko rozwija zdolność rozumowania, dzięki której dokonuje wyboru pomysłu, rozwiązania oraz sprawdzenia jego słuszności na miarę swoich możliwości.

W procesie aktywizowania myślenia zasadnicze znaczenie należy przypisać metodzie rozwiązywania problemów, ponieważ w znaczący sposób przyczynia się do wzrostu operatywności wiedzy u dzieci.

---

[1] J. Kozielecki, Rozwiązywanie problemów, Warszawa 1969, s. 70 – 71.