Miejsce "Małego Księcia" w programie nauczania

Opierając się na twierdzeniach Marii Nagajowej, która w książce "ABC metodyki języka polskiego" [powstałej jeszcze przez reformą szkolnictwa, która wprowadziła gimnazja] podaje definicję programu nauczania, postaram się wskazać elementy charakterystyczne dla każdego programu.
W poszczególnych częściach omawianego dokumentu muszą się znaleźć przede wszystkim cele nauczania języka polskiego oraz oddzielny dla każdej klasy materiał nauczania w zakresie poszczególnych działów nauczania. Poza tym w obowiązującym do niedawna "Programie szkoły podstawowej - języka polskiego klas IV-VIII", ustalonym przez ministerstwo Edukacji Narodowej, podane zostały informacje o tygodniowej liczbie zajęć z języka polskiego i orientacyjny podział godzin na realizację poszczególnych działów nauczania. W programie tym określono również jaki poziom wiedzy i umiejętności mają osiągnąć uczniowie w danej klasie. Oprócz tego podano układ materiału oraz zaszeregowano dobór metod nauczania i organizację procesu nauczania.
W pracy tej z programu nauczania interesować mnie będzie przede wszystkim dział "Kształcenie literackie i kulturalne". W skład tego działu wchodzi: lektura obowiązkowa (czyli taka, którą musi poznać każdy uczeń w danej klasie), lektura uzupełniająca (czyli taka, z której wybiera się do omówienia niektóre tylko propozycje, w liczbie ustalonej przez program nauczania), oraz inne tekst lektury. Poza tym w dziale tym odnajdujemy takie punkty jak: sposób poznawania utworów, tworzenie systemu wartości, wiadomości o literaturze i kulturze oraz podstawy samokształcenia.
Cytując za programem nauczania: "Dobór lektur uwzględnia z jednej strony potrzebę ich dostosowania do zmieniających się wraz z rozwojem psychicznym zainteresowań i potrzeb czytelniczych dziecka, z drugiej konieczności stopniowego wprowadzania uczniów w tradycję literacką i przybliżenie im wartości literatury współczesnej."
Na lekturę obowiązkową i uzupełniającą w kl. IV składają się utwory nawiązujące do dziecięcych zainteresowań baśnią i fantastyką oraz utwory związane ze światem i środowiskiem bliskim dzieciom.
Natomiast w klasie V są to utwory wprowadzające w krąg mitów i legend. Poza tym twórcy omawianego programu proponują cykl bajek dydaktycznych, utwory związane ze światem i środowiskiem dziecka oraz wiersze poetów dawnych i współczesnych wprowadzających w tematykę domu, rodziny i domowego pejzażu. W klasie VI przewidziane zostały utwory z kręgu klasyki poetyckiej oparte na wierzeniach ludowych. Poza tym nowele dostosowane do zainteresowań dzieci bohaterem dziecięcym, lekturą przygodową, podróżniczą, fantastyczno-naukową. Oprócz prozy proponowane są utwory poetyckie oparte na tematach bliskich przeżyciom i doświadczeniom dzieci w środowisku przyrodniczym i społecznym (przede wszystkim utwory poetów XIX i XX wiecznych).
---
M. Nagajowa, ABC metodyki języka polskiego dla początkujących nauczycieli, Warszawa 1990