Formy współdziałania nauczycieli i rodziców

Wyróżnia się dwie podstawowe formy współdziałania – zbiorowe i indywidualne.

            Spotkania zbiorowe należą do najczęstszych i najbardziej popularnych form współdziałania szkoły i domu. Spotkania takie mają służyć lepszemu poznaniu rodziny i szkoły, czyli lepszemu funkcjonowaniu obu środowisk wychowawczych.

            Spośród zbiorowych form współpracy nauczycieli i rodziców najbardziej popularne są spotkania robocze, często zwane zebraniami, a w starej nomenklaturze szkolnej – wywiadówkami. (M. Łobocki 1985 str.77 )

            Niezbędnym uzupełnieniem spotkań roboczych są spotkania o charakterze towarzyskim. Umożliwiają one rodzicom przekonanie się, iż życie w szkole wcale nie jest monotonne i nie sprowadza się wyłącznie do nauki czy też do wyścigów w zdobywaniu coraz lepszych ocen. Dla wielu rodziców to jeszcze jedna okazja do lepszego poznania swych dzieci, panującej w szkole atmosfery.

            Towarzyskie spotkania nauczycieli i rodziców z reguły odbywają się w uroczystej i miłej atmosferze w klasie, świetlicy szkolnej lub poza szkołą.

Tematem spotkań indywidualnych są nie tylko sytuacje wychowawcze czy życiowe ogółu uczniów danej klasy czy szkoły, ale również sprawy związane z każdym uczniem oddzielnie. Na takim spotkaniu można dokładnie przeanalizować sposób zachowania się danego ucznia, warunki życia w rodzinnym domu, powodzenia lub niepowodzenia w szkole, trudności wychowawcze jakie sprawia, wybór dalszego kształcenia.

            Formy indywidualnych spotkań nauczycieli i rodziców należą do najbardziej zaniedbanych płaszczyzn kontaktów szkoły i domu. Spowodowane jest to wieloma czynnikami m.in. brakiem zaufania między nauczycielami i rodzicami, brakiem wiary w skuteczność tego rodzaju kontaktów.

Do najbardziej znanych form spotkań nauczycieli i rodziców należą: konsultacje pedagogiczne, wizyty domowe, różne sposoby porozumiewania się korespondencyjnego oraz rozmowy telefoniczne.

Konsultacje pedagogiczne.

            Współdziałanie nauczycieli i rodziców wydaje się niemożliwe bez przeprowadzenia konsultacji pedagogicznych. Do ich zadania należą wspólne poszukiwania rozwiązań trudnych sytuacji nadarzających się w procesie wychowania i uczenia się.

            Konsultacje pedagogiczne nie polegają na udzielaniu rad i wskazówek w formie pouczeń. W przypadku konsultacji nauczyciela z rodzicami proces ten polega na poszukiwaniach wspólnych rozwiązań na dręczące obie strony problemy. W roli konsultantów mogą występować nauczyciele, dyrektorzy szkoły czy wychowawcy jak również pedagodzy i psycholodzy szkolni. Konsultacje pedagogiczne służą, przede wszystkim umacnianiu więzi między rodzicami a nauczycielami, ponieważ każdy indywidualny kontakt niesie ze sobą mnóstwo informacji na temat sytuacji życiowej i wychowawczej ucznia w środowisku domowym.

            Konsultacje pedagogiczne to nic innego jak prowadzenie rozmów na temat wychowania i uczenia się oraz wyboru zawodu czy dalszego kształcenia uczniów. Odgrywają ogromną rolę w rozwiązywaniu problemów, jakie nurtują i rodziców i nauczycieli w pracy z poszczególnymi nauczycielami.

Wizyty domowe.

            Są formą spotkań mającą wielu przeciwników, ponieważ nauczyciele jak i rodzice twierdzą iż nikt nie może ingerować w wewnętrzne życie rodziny. Rodzice nie muszą odsłaniać przed nauczycielem swego życia prywatnego.

            Spójrzmy na ten problem z drugiej strony. Głównym celem wizyt domowych jest bliższe poznanie warunków w jakich żyją uczniowie, oraz nawiązanie kontaktu ze wszystkimi członkami rodziny. Mają więc ogromne znaczenie wychowawcze, co niesie za sobą lepsze poznanie przez nauczyciela ucznia.

            Skuteczność wizyt domowych w dużej mierze zależy od właściwego ich przygotowania tj. od uświadomienia sobie ich celu, odpowiedniego nastawienia wobec nich ucznia i rodziców.

Kontakty korespondencyjne.

            Stanowią uzupełnienie zarówno konsultacji pedagogicznych jak i wizyt domowych, a także zbiorowych i indywidualnych spotkań nauczycieli i rodziców. Do najczęściej spotykanych indywidualnych form kontaktów korespondencyjnych należą porozumiewanie się za pomocą dzienniczka ucznia, listów do rodziców oraz pisemnych relacji o wynikach w zachowaniu i nauce dziecka.

Według F. Kowaleskiego do najważniejszych, a zarazem podstawowych form współdziałania rodziców i nauczycieli należą:

-          współpraca w organizowaniu procesów i warunków do najlepszego wypełniania przez dzieci i młodzież podstawowej ich roli, roli ucznia. Forma ta polega na dostarczaniu uczniom różnorodnych form wiedzy. Uczeń nie tylko uczy się tego co nauczyciel przekazuje i przyswaja wiedzę z podręcznika szkolnego, ale także samodzielnie jej poszukuje. Doprowadza to do samokształcenia i specjalizowania się w dziedzinie przez siebie wybranej. Nagrodzone są wtedy wnioski, tok myślenia, a nie wyuczony z książki dany materiał. Taki sposób nauczanie jest bardzo trudny, pochłania również mnóstwo czasu zarówno nauczycieli jak i rodziców, ponieważ nauczenie prawidłowego, pożądanego myślenia polega na pokazywaniu dzieciom różnych zjawisk, chodzeniu na wystawy na ciągłym dostarczaniu źródeł poszukiwanych informacji. Zaangażowanie rodziców automatycznie przechodzi ze swojego dziecka na całą grupę do której należy dziecko.

-          Uzgodnienie i wspólne organizowanie warunków i form zajęć czasu wolnego. Szkoła bardzo często nie współpracuje w tym przypadku z rodzicami z bardzo banalnego powodu, a mianowicie z braku informacji na temat zainteresowań, uzdolnień czy pasji rodziców, którzy mogliby w bardzo ciekawy sposób zorganizować spędzanie wolnego czasu. Jak wielu spośród rodziców oprócz pracy zawodowej interesuje się różnymi dziedzinami życia i kultury: sportem, turystyką, malarstwem, fotografią, nauką. Mają niezapomniane doświadczania, niekiedy dorobek artystyczny lub choćby ciekawe zbiory ciekawostek, pamiątek, rzeczy niezwykłych.

Nauczyciele ten brak kontaktu tłumaczą niechęcią ze strony rodziców i

dlatego nie proponują im niczego, żadnych zadań opiekuńczo-wychowawczych. A przecież nawiązywanie kontaktów i przełamywanie barier rodzice-nauczyciele, rodzice-uczniowie, a przede wszystkim uczniowie-nauczyciele odbywa się podczas wspólnych wycieczek, prac społecznych, organizowaniu imprez szkolnych.